Bệnh Viêm Da Dị Ứng

Viêm da dị ứng được chia thành 2 loại là viêm da dị ứng cấp tính và viêm da dị ứng mãn tính:

Viêm da dị ứng cấp tính

Viêm da dị ứng cấp tính là giai đoạn da bắt đầu xuất hiện thương tổn. Ở giai đoạn cấp, triệu chứng điển hình là da bị viêm lớp nông, bề mặt đỏ, hơi cộm kèm theo cảm giác ngứa ngáy. Bề mặt nổi nhiều mụn nước, mụn có kích thước nhỏ, nông, tự vỡ để lại các lớp trợt loét.

Viêm da dị ứng mãn tính

Viêm da dị ứng mãn tính xảy ra sau giai đoạn cấp tính. Sau khi da xuất hiện từ lớp mụn nước này đến lớp khác, sẽ bắt đầu lên da non. Bề mặt da khô ráp, dày sừng, nứt nẻ nhưng vẫn gây ngứa dai dẳng. Nếu không điều trị, tổn thương da có xu hướng dày sừng, thâm nhiễm ảnh hưởng nhiều đến thẩm mỹ.

Cho đến nay, nguyên nhân chính xác gây viêm da dị ứng vẫn chưa được biết rõ. Tuy nhiên, có thể khẳng định vai trò của gen di truyền và yếu tố cơ địa trong cơ chế bệnh sinh.

Triệu chứng của bệnh viêm da dị ứng thường bùng phát khi tiếp xúc với dị nguyên hoặc khi xuất hiện một số yếu tố nội sinh thuận lợi. Do đó, tránh tiếp xúc với dị nguyên là một phần quan trọng trong kế hoạch điều trị bệnh.

Các nguyên nhân, yếu tố gây bệnh viêm da dị ứng:

• Di truyền: Gen di truyền là một trong những nguyên nhân gây bệnh viêm da dị ứng. Các chuyên gia tìm thấy một số gen bất thường trong mã hóa chức năng da và tế bào miễn dịch. Khi mang gen gây bệnh, cơ thể sẽ trở nên nhạy cảm hơn với các yếu tố nội sinh, ngoại sinh. Phản ứng dị ứng là nguyên nhân trực tiếp gây ra tổn thương da kèm theo ngứa ngáy, khó chịu.
• Cơ địa nhạy cảm: Cơ địa nhạy cảm được hiểu là tế bào miễn dịch nhạy cảm quá mức với các yếu tố nội sinh và ngoại sinh. Người có cơ địa nhạy cảm dễ bị dị ứng với thức ăn, thời tiết, thuốc, hóa chất, nấm mốc… Khi bị dị ứng, cơ thể sẽ sản sinh ra nhiều chất trung gian gây viêm, kết quả là khiến da sưng, phù nề, nổi mụn nước kèm ngứa ngáy.
• Hệ miễn dịch suy giảm: Hệ miễn dịch giảm là yếu tố thuận lợi khiến các bệnh cơ địa bùng phát, bao gồm cả viêm da dị ứng. Khi cơ thể mệt mỏi, sức đề kháng giảm, các triệu chứng của bệnh cũng có xu hướng phát triển mạnh, mức độ nghiêm trọng hơn. Những đối tượng có hệ miễn dịch suy giảm như stress, mang thai, mãn kinh, sau phẫu thuật, nhiễm HIV… sẽ có nguy cơ mắc viêm da dị ứng cao hơn bình thường.
• Tiếp xúc với chất dị ứng: Viêm da dị ứng có thể bùng phát sau khi tiếp xúc với các chất gây dị ứng như hóa chất, xà phòng, phấn hoa, mủ thực vật, nọc độc côn trùng, thức ăn… Khi tiếp xúc với dị nguyên, hệ miễn dịch sẽ kích hoạt một chuỗi các phản ứng gây viêm da kèm theo triệu chứng cơ năng là ngứa ngáy.
• Thiếu chất dinh dưỡng: Thiếu vi chất dinh dưỡng sẽ khiến sức đề kháng suy giảm và ảnh hưởng đến hàng rào bảo vệ da. Đây chính là điều kiện để các yếu tố nội sinh, ngoại sinh kích thích triệu chứng của bệnh viêm da dị ứng bùng phát.
• Các yếu tố khác: Ngoài những yếu tố kể trên, bệnh viêm da cơ địa còn liên quan đến các yếu tố khác như rối loạn nội tiết tố, rối loạn thần kinh, suy giảm chức năng nội tạng, sinh sống trong môi trường ô nhiễm, thời tiết thay đổi đột ngột… Bên cạnh đó, các yếu tố tâm lý như lo âu, căng thẳng quá mức cũng có thể kích hoạt viêm da dị ứng bùng phát.

Triệu chứng của viêm da dị ứng khá điển hình với tổn thương da dai dẳng, mãn tính kèm theo ngứa ngáy. Biểu hiện lâm sàng có thể khác biệt đôi chút ở trẻ sơ sinh, trẻ lớn và người trưởng thành.

Các triệu chứng điển hình của bệnh viêm da dị ứng:

• Da viêm đỏ, sau đó nổi các nốt mụn nước kích thước nhỏ trên bề mặt
• Mụn nước có tính chất nông, mọc thành từng cụm, từng đám, dễ vỡ
• Khi vỡ khiến tổn thương da rỉ dịch, khô lại thành vảy tiết kèm theo dày sừng, nứt nẻ
• Tổn thương da do viêm da dị ứng có thể xuất hiện ở vùng mặt, tay, chân và thân mình
• Trường hợp ngứa nhiều có thể gây bội nhiễm với các biểu hiện như nổi mụn mủ, bề mặt da sưng đỏ, đau nhức.
• Ở cả giai đoạn cấp tính và mãn tính, viêm da dị ứng đều gây ngứa ngáy dai dẳng, kéo dài.

Viêm da dị ứng là bệnh da lành tính nên trường hợp nhẹ có thể tự điều trị tại nhà. Tuy nhiên, nếu da bị viêm nhiều, ngứa ngáy dai dẳng, bạn nên chủ động thăm khám để được chẩn đoán chính xác vấn đề mắc phải. Tránh sử dụng các loại thuốc không rõ nguồn gốc khiến tình trạng viêm da lan rộng, mụn nước nổi nhiều gây sẹo, nhiễm trùng.

Giống như các bệnh viêm da mãn tính khác, viêm da dị ứng được chẩn đoán thông qua biểu hiện lâm sàng (đặc điểm của tổn thương da, vị trí và hình thái). Bên cạnh đó, khai thác tiền sử cá nhân, gia đình cũng giúp ích trong quá trình chẩn đoán.

Viêm da dị ứng có liên quan đến phản ứng dị ứng, do đó test dị ứng sẽ được thực hiện để xác định dị nguyên. Những trường hợp xác định được nguyên nhân gây dị ứng sẽ có tiên lượng tốt. Quá trình điều trị và phòng ngừa đạt kết quả tốt, hạn chế tối đa tình trạng bệnh tái đi tái lại.

XEM THÊM: Nhận biết dấu hiệu của viêm da dị ứng qua hình ảnh

Viêm da dị ứng là bệnh da lành tính, không nguy hiểm đến sức khỏe. Bệnh gây ngứa ngáy, tổn thương da dai dẳng nên ảnh hưởng chủ yếu đên ngoại hình và chất lượng cuộc sống. Tình trạng ngứa ngáy dai dẳng cũng làm giảm chất lượng giấc ngủ, gây mất tập trung trong quá trình học tập và làm việc.

Ngoài ra, viêm da dị ứng nếu không được chăm sóc đúng cách có thể gây bội nhiễm (nhiễm khuẩn thứ phát do tụ cầu vàng Staphylococcus aureus). Bội nhiễm đặc trưng bởi tình trạng nổi mụn mủ, tổn thương da sưng đỏ, phù nề kèm theo nóng nhẹ.

Nhìn chung, viêm da dị ứng có tiên lượng tốt nếu được điều trị và chăm sóc đúng cách. Mặc dù bệnh có tính chất dai dẳng, mãn tính nhưng không gây ra biến chứng. Trong một số ít trường hợp, viêm da dị ứng có thể gây ra chứng đỏ da toàn thân nhưng rất hiếm gặp.

Viêm da dị ứng có tính chất mãn tính, dai dẳng, dễ tái phát. Chính vì vậy, sau khi kiểm soát triệu chứng, nên thực hiện các biện pháp phòng ngừa sau:

• Tránh tiếp xúc với các chất gây dị ứng.
• Nâng cao sức khỏe và tăng khả năng đề kháng bằng lối sống khoa học, lành mạnh.
• Kiểm soát tốt các bệnh lý có thể kích hoạt viêm da dị ứng bùng phát như rối loạn chức năng gan, thận, rối loạn nội tiết, lo âu, trầm cảm…
• Không tự ý sử dụng thuốc và nên trao đổi với dược sĩ về tiền sử dị ứng thuốc.