Bệnh Viêm Loét Dạ Dày – Tá Tràng

Viêm loét dạ dày tá tràng là bệnh lý được chẩn đoán khi lớp lót trong lòng dạ dày và tá tràng (đoạn đầu ruột non) phát triển các vết loét với kích thước, độ sâu khác nhau. 

Theo sự tiến triển của bệnh, viêm loét dạ dày - tá tràng được chia thành 2 loại là cấp tính và mãn tính.

• Viêm loét dạ dày tá tràng cấp tính: Lớp niêm mạc bị sưng viêm một cách đột ngột. Các triệu chứng bệnh diễn tiến nhanh chóng với các cơn đau dữ dội từng đợt ở vùng thượng vị kèm theo tình trạng buồn nôn, ói mửa, rối loạn tiêu hóa.
• Viêm loét dạ dày tá tràng mãn tính: Tổn thương kéo dài sẽ tiến triển sang giai đoạn mãn tính. Bệnh viêm loét dạ dày mãn tính có thể gây đau nhưng không quá dữ dội. Bệnh nhân cảm thấy những cơn đau âm ỉ, đau tăng lên sau khi ăn.

Bệnh viêm loét dạ dày tá tràng không có nhiều triệu chứng rõ ràng trong giai đoạn nhẹ và dễ nhầm lẫn với các vấn đề thông thường ở đường tiêu hóa. Khi tiến triển nặng hơn, người bệnh có thể nhận thấy các dấu hiệu sau:

• Đau bụng âm ỉ, đau tức, đau nhói, đau dữ dội hoặc đau quặn từng cơn. Cảm giác đau xuất hiện rõ ràng nhất ở vùng thượng vị.
• Người bệnh có thể bị đau cả ban ngày lẫn ban đêm, nhiều người đau quá dẫn đến mất ngủ, mệt mỏi.
• Buồn nôn hoặc ói mửa
• Ăn uống lâu tiêu
• Ợ chua
• Ợ hơi
• Có cảm giác nóng rát, khó chịu trong dạ dày
• Táo bón hoặc tiêu chảy do rối loạn chức năng tiêu hóa
• Chán ăn, ăn uống kém
• Giảm cân, suy giảm sức khỏe.

Bên cạnh các triệu chứng lâm sàng, bác sĩ còn dựa vào một số xét nghiệm như nội soi đường tiêu hóa trên bằng ống mềm, xét nghiệm dịch vị, xét nghiệm máu hay chụp X-quang để chẩn đoán bệnh viêm loét dạ dày tá tràng.

Người bệnh được khuyến cáo nên tiến hành điều trị sớm để tránh các biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe.

Bệnh viêm loét dạ dày tá tràng có tiên lượng điều trị tốt nếu được phát hiện sớm. Ở giai đoạn muộn, các triệu chứng tiến triển trong thời gian dài gây ra tổn thương nghiêm trọng cho niêm mạc dạ dày, tá tràng. Vết loét lan rộng và ăn sâu vào trong gây ảnh hưởng đến mạch máu, đồng thời thúc đẩy sự biến đổi ác tính của các tế bào.

Dưới đây là các biến chứng viêm loét dạ dày tá tràng thường gặp:

• Chảy máu dạ dày: Tình trạng xuất huyết có thể xảy ra ở vùng dạ dày, tá tràng bị viêm khi vết loét gây tổn thương, vỡ mạch máu. Biến chứng này có thể được phát hiện thông qua các triệu chứng như thổ huyết, đi cầu ra máu, chóng mặt, đổ mồ hôi... Trường hợp chảy máu ồ ạt, không được cấp cứu kịp thời có thể đe dọa đến tính mạng.
• Thủng dạ dày: Bệnh nhân bị thủng dạ dày sẽ xuất hiện các cơn đau bụng dữ dội giống như dao đâm, sờ vào thấy gò cứng. Nếu gặp phải tình trạng này, người nhà nên nhanh chóng đưa bệnh nhân tới các cơ sở y tế để phẫu thuật cấp cứu ngay nhằm tránh bị viêm phúc mạc hoặc sốc nhiễm khuẩn.
• Hẹp môn vị dạ dày: Viêm loét kéo dài sẽ gây sưng phù hoặc hình thành sẹo khiến cho van bị thu hẹp. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình lưu thông thức ăn cùng dịch vị từ dạ dày xuống tá tràng.
• Ung thư dạ dày: Bệnh nhân bị viêm loét dạ dày tá tràng mãn tính có nguy cơ mắc ung thư dạ dày cao hơn những đối tượng khác, nhất là khi có sự hiện diện của vi khuẩn Hp trong dạ dày.

Các nguyên nhân phổ biến gây bệnh viêm loét dạ dày - Tá tràng bao gồm:

• Nhiễm vi khuẩn Helicobacter Pylori (HP): Đây là thủ phạm hàng đầu gây ra các bệnh lý ở dạ dày, tá tràng. Chúng có thể sinh sống trong môi trường axit khắc nghiệt ở dạ dày và dẫn đến viêm loét. 
• Tác dụng phụ của thuốc tây: Một số thuốc có thể gây kích ứng, viêm loét niêm mạc dạ dày tá tràng. Điển hình nhất là thuốc NSAIDs, thuốc kháng sinh, giảm đau hay corticoid.
• Thói quen ăn uống không lành mạnh: Dùng thức ăn ôi thiu, thường xuyên ăn đồ sống, lạm dụng các thức uống có cồn, ăn nhiều đồ chua, cay. Thói quen nhai nuốt vội vàng, ăn uống không đúng giờ giấc cũng là yếu tố làm tăng nguy cơ mắc viêm loét dạ dày tá tràng.
• Rối loạn tự miễn: Khi bị rối loạn, hệ miễn dịch sản sinh ra nhiều kháng thể tấn công nhầm lẫn vào các mô khỏe mạnh ở dạ dày, tá tràng thay vì phải đi tiêu diệt các tác nhân có hại. Đây là nguyên nhân phổ biến dẫn đến bệnh viêm loét dạ dày mãn tính.

Các yếu tố có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh viêm loét dạ dày - Tá tràng:

• Lớn tuổi
• Béo phì
• Có tiền sử bị chấn thương ở dạ dày tá tràng
• Từng xạ trị ung thư ở khu vực lân cận
• Thiếu máu cục bộ dạ dày.
• Thừa axit dạ dày.

Ngoài ra, căng thăng quá mức, nghỉ ngơi không hợp lý cũng là nguyên nhân làm tăng khả năng mắc viêm loét dạ dày tá tràng vì stress làm tăng tiết axit dạ dày. Tình trạng này kéo dài sẽ khiến cho niêm mạc ruột bị ăn mòn và tạo thành vết loét trong dạ dày, tá tràng.

Có thể thấy, bệnh viêm loét dạ dày tá tràng gây ra không ít ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe cũng như chất lượng sống của người bệnh. Để tránh mắc phải căn bệnh này, bạn nên tích cực ngăn ngừa bằng các giải pháp sau:

• Không sử dụng thuốc tây bừa bãi, nhất là thuốc giảm đau, thuốc kháng sinh. Trường hợp có vấn đề về sức khỏe cần dùng thuốc điều trị, hãy đi khám để được bác sĩ kê đơn đúng bệnh, đúng liều lượng.
• Hạn chế dùng các loại đồ ăn, thức uống gây kích ứng niêm mạc dạ dày tá tràng. Chẳng hạn như các món cay, bia, rượu, thực phẩm chứa nhiều axit...
• Không sử dụng thức ăn có dấu hiệu bị ôi thiu khiến dạ dày, tá tràng bị nhiễm khuẩn, viêm loét. Bổ sung trái cây, rau củ tươi vào thực đơn để hỗ trợ tiêu hóa, giảm gánh nặng cho dạ dày.
• Ăn uống đúng giờ giấc. Tốt nhất, bạn nên duy trì thói quen ăn uống các bữa vào một khung giờ cố định để tạo thói quen tiêu hóa tốt cho dạ dày. Nghỉ ngơi sau bữa ăn ít nhất 30 phút.

Duy trì một chế độ ăn uống khoa học, đúng giờ sẽ giúp bạn giảm thiểu nguy cơ bị viêm loét dạ dày tá tràng

• Tránh ăn quá no
• Không để bụng đói quá mức.
• Sau khi ăn xong 30 phút bạn nên vận động nhẹ nhàng để kích thích tiêu hóa.
• Tránh làm việc nặng, hoạt động mạnh, chạy nhảy hoặc đi nằm ngay sau bữa ăn.
• Tránh căng thẳng. Dành nhiều thời gian để nghỉ ngơi, thư giãn sau thời gian làm việc.
• Nhai kỹ trước khi nuốt để nghiền nhỏ thức ăn, giảm thiểu áp lực cho dạ dày tá tràng.